Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2008

Ενα φλας μπακ στα σημαντικότερα ιατρικά-επιστημονικά γεγονότα που συνέβησαν από το 1907 μέχρι το 2007.

1907 Διάκριση του αίματος σε ομάδες

Ο Αυστραλός γιατρός Καρλ Λαντσάινερ απέδειξε ότι το ανθρώπινο αίμα έχει ορισμένες ιδιότητες και διακρίνεται σε 4 ομάδες: την Α, τη Β, την ΑΒ και την Ο. Η διάκριση σε ομάδες οφείλεται σε μία ιδιότητα που έχουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, δηλαδή, στα δυο αντιγόνα (το Α και το Β), τα οποία περιέχονται ή όχι στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Ετσι, όσα περιέχουν το αντιγόνο Α αποτελούν την ομάδα Α, ενώ όσα περιέχουν το αντιγόνο Β αποτελούν την ομάδα Β. Επίσης, εκείνα που περιέχουν και τα δυο αντιγόνα αποτελούν την ομάδα ΑΒ. Τέλος, τα ερυθρά αιμοσφαίρια που δεν περιέχουν κανένα αντιγόνο αποτελούν την ομάδα Ο.

1922 Η σωτηρία της ινσουλίνης

Επειτα από επίμονες έρευνες και πειράματα ο Καναδός ερευνητής Φρέντερικ Μπάντινγκ (φωτο) κατόρθωσε να απομονώσει την ορμόνη ινσουλίνη. Πριν από την πολύ σημαντική αυτή ανακάλυψη οι άνθρωποι που εμφάνιζαν συμπτώματα διαβήτη έπεφταν σε κώμα και ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο μέσα σε διάστημα μόλις μερικών μηνών. Η ένεση ινσουλίνης, όμως, εξασφάλισε μια φυσιολογική ζωή στους πάσχοντες, αφού τους επέτρεψε να ασχολούνται με οποιαδήποτε δραστηριότητα, όπως ακριβώς και οι μη διαβητικοί.

1928 Η ανακάλυψη της πενικιλίνης

Η πρώτη αντιβιοτική ουσία που άλλαξε καθοριστικά την ιατρική του περασμένου αιώνα ανακαλύφθηκε σχεδόν τυχαία από τον Σκοτσέζο ερευνητή Αλεξάντερ Φλέμινγκ (φωτο) στους μύκητες που αναπτύσσονται στο ψωμί και το τυρί. Η πενικιλίνη βρέθηκε ότι μπορούσε να σκοτώσει τα μικρόβια, επειδή διέλυε τη μεμβράνη που τα προστάτευε. Οι δραστικές της ιδιότητες δημιούργησαν στη συνέχεια φάρμακα που καταπολέμησαν αρκετές από τις πιο εφιαλτικές ασθένειες: τη φυματίωση, την πνευμονία, τη σύφιλη. Ωστόσο, σήμερα τα γεγονότα έρχονται να επαληθεύσουν αυτό που είχε προβλέψει ο Φλέμινγκ από το 1946 και αφορούσε την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, η οποία οδήγησε στο εξής πρόβλημα: Μερικά από τα «σωτήρια» αντιβιοτικά, μεταξύ αυτών και η πενικιλίνη, έχουν σχεδόν αχρηστευτεί από την ανθεκτικότητα των μικροβίων.

1953 Η δομή του DΝΑ

Ενας Βρετανός, πρώην φυσικός, ο Φράνσις Κρικ και ένας Αμερικανός βιοχημικός, ο Τζέιμς Γουότσον, ανακάλυψαν το μυστικό της ζωής, τη δομή του DNA (γενετικό υλικό που υπάρχει σε όλα τα κύτταρα ενός οργανισμού). Πρόκειται για το γενετικό κώδικα που φέρει ο κάθε άνθρωπος, την περίφημη διπλή έλικα, της οποίας η ανακάλυψη άνοιξε τον δρόμο στη γενετική ή γονιδιακή θεραπεία (γονιδιακή θεραπεία χαρακτηρίζεται εκείνη η ιατρική παρέμβαση κατά την οποία θα εισάγονται υγιή γονίδια στο DNA, αντικαθιστώντας τα «παραστρατημένα» γονίδια που προκαλούν τις νόσους).
Από τις ομάδες αίματος στη χαρτογράφηση των γονιδίων«Ταξίδι» σε χρονολογίες - σταθμούς στην ιατρική και επιστημονική έρευνα

1954 Εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας

Οι συστηματικές έρευνες δυο γιατρών, του Αμερικανού μικροβιολόγου Τζόνας Σολκ και του Πολωνού Αλμπερτ Σαμπίν, οδήγησαν στην παρασκευή του εμβολίου που εξαφάνισε τον εφιάλτη της πολιομυελίτιδας. Της ασθένειας που είχε καθηλώσει χιλιάδες παιδιά στο αναπηρικό καροτσάκι και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των δεκαετιών του 40 και του 50.

1956 Τεστ Παπ

Η μόνη ασφαλής, απλή και ανώδυνη μέθοδος για μια έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας, το τεστ Παπανικολάου ή τεστ-Παπ, όπως ονομάζεται διεθνώς ανακαλύφθηκε από τον Ελληνα κυτταρολόγο Γεώργιο Παπανικολάου. Η γυναικολογική αυτή εξέταση έχει σώσει κυριολεκτικά ζωές, αφού μπορεί να ανιχνεύσει προκαρκινικές αλλαγές στη μήτρα όταν αυτές βρίσκονται στο αρχικό στάδιο.

1958 Αντισυλληπτικό χάπι

Το περίφημο αντισυλληπτικό χάπι δημιουργήθηκε από τον διακεκριμένο επιστήμονα Τζ. Πίνκους και σύντομα έγινε σύμβολο της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Σήμερα, 49 χρόνια μετά, ο τομέας της αντισύλληψης έχει να προσφέρει αρκετές ακόμα επιλογές για σεξ χωρίς δυσάρεστες συνέπειες. Και βέβαια το «χάπι», που παραμένει το πιο δημοφιλές αντισυλληπτικό μέσο, στη σύγχρονη μορφή του εμφανίζεται ανανεωμένο, με μικρότερες ποσότητες ορμονών για μεγαλύτερη ασφάλεια στην υγεία.

1967 Μεταμόσχευση καρδιάς

Ο Νοτιοαφρικανός καρδιοχειρουργός Κρίστιαν Μπάρναρντ πραγματοποίησε την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στο Κέιπ Τάουν, ανοίγοντας έτσι ένα νέο δρόμο στον τομέα της καρδιοχειρουργικής.

1971 Οι εκπλήξεις της ασπιρίνης

Αν και είχε ήδη γίνει γνωστή ως επιτυχημένο παυσίπονο από το 1899 (χρονολογία που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο εμπόριο), μόλις το 1971 ανακαλύφθηκε ο πολύπλευρος τρόπος δράσης του φαρμάκου από τον Βρετανό καθηγητή Φαρμακολογίας Τζον Βέιν (ο οποίος αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ).
Ετσι, η ασπιρίνη, εκτός από παυσίπονη, μεταξύ άλλων κατοχυρώθηκε και ως η πλέον επιτυχημένη αντιφλεγμονώδης και αντιθρομβωτική ουσία. Μάλιστα, με τη σύσταση του FDA (αμερικανικού ΕΟΦ), μετά την ανακάλυψη αυτήν η ασπιρίνη άρχισε να χορηγείται και για την πρόληψη εμφραγμάτων και εγκεφαλικών. Ομως, απ ό,τι φαίνεται, η ασπιρίνη επιφυλάσσει ακόμα πολλές εκπλήξεις, αφού τελευταία ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ εξετάζουν την επίδρασή της στη νόσο Αλτσχάιμερ. Αν επιβεβαιωθούν οι ελπίδες των γιατρών και για τη δράση της κατά του καρκίνου και του AIDS, η ασπιρίνη θα είναι υπερ-φάρμακο και του 21ου αιώνα!

1977 Σταθμός στις μεταμοσχεύσεις

Η ανακάλυψη της κυκλοσπορίνης και η κλινική εφαρμογή της αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην επιβίωση των μοσχευμάτων. Η κυκλοσπορίνη μαζί με την τεράστια πρόοδο της Ιατρικής χάρισαν ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ο Ελληνας καθηγητής Αριστείδης Κωστάκης, μαζί με τον σερ Ρόι Κέιλιν, ανέδειξαν το 1977 τη σημασία και τη δράση της κυκλοσπορίνης στη μεταμόσχευση. Εκτοτε το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται επί 30 συνεχή έτη ως το κύριο ανοσοκατασταλτικό φάρμακο στις μεταμοσχεύσεις όλων των οργάνων με εξαιρετικά αποτελέσματα.

1978 Εξωσωματική γονιμοποιηση

Εχουν περάσει 29 ολόκληρα χρόνια από τη γέννηση της Λουίζας Μπράουν, του πρώτου μωρού που γεννήθηκε με τη μέθοδο του σωλήνα (IVF) από το Βρετανό μαιευτήρα Πάτρικ Στέπτοου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την εξωσωματική γονιμοποίηση. Από τότε μέχρι σήμερα διερευνήθηκε η ανάπτυξη των παιδιών αυτών και επιβεβαιώθηκε η ασφάλεια των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ετσι, το 2%-4% των παιδιών που γεννιούνται την τελευταία δεκαετία σε Ευρώπη και Αμερική βλέπουν το φως της ζωής χάρη σε κάποια τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

1983 Βιοτεχνολογικές εφαρμογές στη γεωργία

Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται σε ορισμένα φυτά. Ο στόχος των επιστημόνων ήταν να δημιουργήσουν φυτά ανθεκτικά σε ασθένειες και έντομα, καθώς και ο πολλαπλασιασμός της παραγωγής των φυτών αυτών. Ολα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 70, όταν βιοχημικοί κατόρθωσαν να επέμβουν στη δομή του DNA των φυτών με την εισαγωγή «ξένων» γονιδίων και να δώσουν σε έναν οργανισμό ιδιότητες που η μητέρα φύση δεν είχε σκεφτεί να τους δώσει. Ετσι, άρχισε η παραγωγή των γενετικά μεταλλαγμένων οπωροκηπευτικών και όχι μόνο...

1995 Βιοτεχνολογικά εμβόλια

Την ανακοίνωση για μια νέα γενιά εμβολίων, που στηρίζονται στη βιοτεχνολογία και παρασκευάζονται με τη μέθοδο του ανασυνδυασμένου DNA, έκανε σε επιστημονική ενημέρωση στις Βρυξέλλες η δρ Ντανιέλ Κολ, υπεύθυνη του Παγκόσμιου Προγράμματος Εμβολιασμών. Η μέθοδος αυτή σημαίνει ότι το εμβόλιο δεν παράγεται από ζώα ή ανθρώπινο ορό, αλλά παρασκευάζεται στο εργαστήριο. Είναι δηλαδή «συνθετικό», γι αυτό έχει ελάχιστες έως καθόλου παρενέργειες. Από το πρώτα βιοτεχνολογικά εμβόλια που κυκλοφορούν είναι της ηπατίτιδας Β, ενώ στην τελική φάση των δοκιμών βρίσκονται και τα μεικτά παιδιατρικά εμβόλια.

1996 «ΚοκτέΪλ» για τη μάστιγα του ΑΙDS

Ενας γιατρός από την Ταϊβάν, ο Ντέιβιντ Χο, κατάφερε με ένα «κοκτέιλ» φαρμάκων (το οποίο αποτελείται από μικρό αριθμό δισκίων) να επιβραδύνει στους πάσχοντες από AIDS την πορεία της νόσου. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να εξασφαλίσει στους πάσχοντες καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η πρώτη κλωνοποίησηΟ Σκοτσέζος εμβρυολόγος Ιαν Ουίλμουντ δημιούργησε την Ντόλι, το πιο διάσημο πρόβατο στον κόσμο, αφού ήταν το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό. Και βέβαια, αυτό στάθηκε αφορμή για πολλές κοινωνικές, θρησκευτικές και ιατρικές διαμάχες. Η επιστημονική κοινότητα διχάστηκε, όμως σύσσωμη αναγνωρίζει και τα οφέλη που αναμένονται από την κλωνοποίηση. Δηλαδή τη δυνατότητα να αναπαράγονται πανομοιότυπα φυσικά κύτταρα στο εργαστήριο. Ετσι, παρά την κριτική που ασκείται σε όσους κάνουν «αφύσικα πειράματα», η μέθοδος θεωρείται σημαντική και για τις εφαρμογές της στην παραγωγή μοσχευμάτων και κυτταρικών σειρών, που θα μπορούν να αντικαταστήσουν κατεστραμμένα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού.

1998 Το θαυματουργό Viagra

Το περίφημο «μπλε χάπι» λανσαρίστηκε στην αγορά ως θαυματουργό κατά της ανδρικής σεξουαλικής ανικανότητας. Στην πραγματικότητα το χάπι αυτό είχε ξεκινήσει πειραματικά από το Βρετανό ιατρό Ιαν Οστέρλοχ για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση προβλημάτων τροφοδοσίας της καρδιάς με αίμα σε διάφορες καρδιαγγειακές παθήσεις. Στην πορεία, όμως, παρατηρήθηκε ότι το σκεύασμα προκαλούσε στους άντρες στύση. Ετσι, «γεννήθηκε» το Viagra, που χορηγείται σε προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας.

2000 Νέες τεχνικές απεικόνισης του εμβρύου

Οι ερευνητές επικέντρωσαν το ενδιαφέρον τους σε νέες τεχνικές απεικόνισης του εμβρύου, ώστε να καλύψουν κενά που αφήνουν οι ήδη υπάρχουσες. Είναι η λεγόμενη MRI (Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού), η οποία μπορεί να απεικονίζει περιοχές που δεν ανιχνεύονται με άλλες εξετάσεις, όπως είναι ο νωτιαίος μυελός ή ο εγκέφαλος, αποκαλύπτοντας τυχόν παθολογικά προβλήματα. Η μέθοδος αυτή μπορεί να ανιχνεύσει, επίσης, ανατομικές λεπτομέρειες στο σώμα της εγκύου, αλλά και τη δυνατότητα της διερεύνησης του πλακούντα.

2001 Χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος

Ολοκληρώθηκε η αποκωδικοποίηση και η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. Οι γενετιστές επισήμαναν ότι για τα περισσότερα νοσήματα ανοίγονται νέοι ορίζοντες, τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία τους. Επίσης, ανακοίνωσαν τις ευρύτατες δοκιμές των πειραματικών γονιδιακών θεραπειών, που έχουν θέσει σε εφαρμογή με ένα ειδικό αμερικανικό πρόγραμμα, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλες τις χώρες του κόσμου. Πρόκειται για το «Πρόγραμμα του Ανθρώπινου Γονιδιώματος».

2004 Αποκωδικοποίηση του χρωμοσώματος 5

Η ανακάλυψη αυτή θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, αφού το συγκεκριμένο χρωμόσωμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος και από τα βασικότερα του ανθρώπινου DNA. Η αποκωδικοποίηση, λοιπόν, θα ρίξει άπλετο φως στα μυστικά ασθενειών, όπως ο καρκίνος του γαστρεντερικού, το άσθμα, η παχυσαρκία κ.ά.

2004 Τράπεζα βλαστοκυττάρων

Η πρώτη Τράπεζα Βλαστοκυττάρων στον κόσμο είναι γεγονός και άρχισε να λειτουργεί στη Νότια Αγγλία, με στόχο να συμβάλει στην ανάπτυξη της θεραπευτικής κλωνοποίησης. Εδρα της Τράπεζα αυτής είναι το βρετανικό Εθνικό Ινστιτούτο Βιολογικών Προτύπων και Ελέγχου και, εκτός από βλαστοκύτταρα εμβρύων, διαθέτει επίσης βλαστοκύτταρα που προέρχονται από ενήλικες και ομφάλιους λώρους. Οι ασθένειες που μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα βλαστικά κύτταρα του ομφάλιου λώρου είναι οι κακοήθεις (λευχαιμία, νευροβλάστωμα, non-Hodgkin λέμφωμα) και οι αιμοσφαιρινοπάθειες ή διαταραχές του αίματος (αναιμία Fanconi, σύνδρομο Kostmann, σύνδρομο Evans, θαλασσαιμία, συγγενής κυτταροπένια). Επίσης, οι επιστημονικές έρευνες εστιάζονται στην επέκταση της χρήσης τους για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, των μυϊκών διαταραχών, των εγκεφαλικών, του διαβήτη, της σκλήρυνσης κατά πλάκας και των νόσων Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον.

2005 Ρομποτικός βραχίονας

Ο τετραπληγικός Matt Nagle (φωτο) υπήρξε ο πρώτος παράλυτος άνθρωπος που μπόρεσε να χειριστεί έναν ρομποτικό βραχίονα με τη δύναμη της σκέψης του. Ενας μικροσκοπικός καθετήρας τοποθετήθηκε στον κινητικό φλοιό στον εγκέφαλο του Nagle που του επέτρεψε να πιάνει αντικείμενα με τον τεχνητό βραχίονα μόνο με τη σκέψη ότι κινούσε το δικό του χέρι. Μπορεί αυτό να είναι ένα σημάδι ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα με το μυαλό μας σε ό,τι αφορά την επικοινωνία μας με τους υπολογιστές; Αυτή η ελπίδα τουλάχιστον διαφαίνεται μέσα από την έρευνα που έγινε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Brown σε συνεργασία με άλλα τρία Ινστιτούτα και μια εταιρεία νευροτεχνολογικών συστημάτων.

2006 Η πρώτη εμφύτευση βηματοδότη εγκεφάλου

Η επαναστατική μέθοδος της εμφύτευσης βηματοδοτών που εφαρμόζει ο Διαμανός Σακκάς (φωτο), καθηγητής Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Με την ομάδα του πραγματοποίησε το καλοκαίρι του 2006 τις παγκόσμιες πρώτες επιτυχείς χειρουργικές επεμβάσεις με εμφύτευση ηλεκτροδίων (βηματοδότης εγκεφάλου) σε ασθενείς με «καμπτοκορμία» (λόγω κλίσης της σπονδυλικής στήλης ο παθών περπατά στα τέσσερα), καθώς και σε επεμβάσεις ασθενών που πάσχουν από σπαστικότητα, επιληψία και Πάρκινσον.

2007 Εριξαν φως στον ρόλο των γονιδίων

Ο ιταλικής καταγωγής Αμερικανός ερευνητής του Πανεπιστημίου της Γιούτα Μάριο Καπέκι, ο Βρετανός σερ Μάρτιν Εβανς (φωτο) του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ και ο Αμερικανός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνα Ολιβερ Σμίθις είναι οι τρεις επιστήμονες που από κοινού κέρδισαν το Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας το 2007. Τα αποτελέσματα των ερευνών τους βοηθούν στην κατανόηση ασθενειών, καθώς ανακάλυψαν νέες μεθόδους που διευκολύνουν τη γενετική τροποποίηση πειραματόζωων χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα. Οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκαλύψουν τον ρόλο ορισμένων σημαντικών γονιδίων, που έχουν ουσιαστική επίδραση στη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.

ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ

Δεν υπάρχουν σχόλια :